نقش استخبارات فرانسه در سقوط حکومت معمر قذافی

ژان فرانسوا لویلیه؛ مأمور مخفی پیشین فرانسه که مدت ۲۵ سال در خدمت سازمان استخباراتی این کشور بود؛ کتابی با نام «مرد طرابلس» نوشته که قرار است هفته آینده (سوم ماه می) منتشر شود.

ژان فرانسوا لویلیه در این کتاب به افشاءگری‌های بسیاری درباره مأموریت‌هایش؛ از جمله پیرامون فعالیت‌های ۳ ساله‌اش در لیبیا طی سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ میلادی پرداخته است و زیربنای سیاست خارجی فرانسه را در منطقه‌ای استراتژیک که مسائل ژئوپلیتیکی متعددی دارد؛ آشکار می‌کند.

دگروال لویلیه که رسانه‌های فرانسوی از او تحت عنوان «جاسوس شماره ۱» پیشین سازمان استخباراتی فرانسه یاد کرده‌اند؛ به ماجرای سقوط و مرگ معمر قذافی؛ رهبر پیشین لیبیا نیز اشاره می‌کند.

او در دوران «بهار عربی» (تحولات بیداری اسلامی) و پیش از سقوط دگروال قذافی؛ از طرف بخش «امنیت خارجی فرانسه» به لیبیا فرستاده شده بود و یک مأموریت نهایت محرم داشت. این مأمور جاسوسی فرانسه باید از شمار شخصیت‌های لیبیایی که ممکن بود در کنار قذافی بمانند بکاهد.

به این ترتیب؛ دگروال لویلیه در این کتاب شرح می‌دهد که چگونه برای تضعیف رهبر لیبیا تا زمان مرگش تلاش کرده و چه برنامه‌هایی را در این راستا خاصتاً از مسیر وزیر خارجه قذافی یعنی موسی کوسا به اجراء گذاشته که در نهایت منجر به فرار او شده است.

او در این کتاب از شیوۀ استخدام منابع، بازی با سلسله مراتب رژیم، حمایت از شورش‌های ضد قذافی و کارهای دیگر با هدف رسیدن به اهدافش پرده برمی‌دارد و به این ترتیب تصویری کم‌سابقه از فعالیت سازمان استخباراتی فرانسه در خارج از کشور ارائه می‌دهد.

مجموعه خاطرات او بسیار شبیه به یک رُمان جاسوسی است و در جریان آن شرح می‌دهد که چگونه عملیات نظامی فرانسه و انگلیس در لیبیا ضربه مهلکی به نیروهای قذافی وارد کرد و باعث شد که شورشیان به دروازه‌های قدرت برسند و ژان فرانسوا لویلیه نیز مأموریت داشت که به آن‌ها نزدیک شود و کمک‌شان کند.

پس از آن نیز قذافی در ۲۰ اکتوبر ۲۰۱۱ میلادی توسط شورشیان دستگیر و کشته شد. اگرچه فرانسوا لویلیه شایعات مبنی بر کشته شدن قذافی توسط یک مأمور مخفی فرانسوی را رد می‌کند؛ اما در ادامه اعتراف می‌کند که «شما مردم را به خیانت به کشورشان و خیانت به اعتقادات‌شان وا می‌دارید.

معمر قذافی در سال ۱۹۶۹ طی کودتایی بر ملک ادریس؛ پادشاه وقت این کشور به رهبری کشور لیبیا رسید. او بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۲ صدراعظم کشورش بود. قذافی تا سال ۲۰۱۱ که در اثر شورش‌های سازمان‌یافته این کشور در همین مقام بود.

در نهایت معمر قذافی طی ۴۲ ساله در مسند قدرت باقی ماند و نظام او در نتیجه شورش‌های سازمان‌یافته روز دوشنبه ٣١ اسد ۱۳٩٠ عملاً فرو ریخت.

او روز پنج شنبه، مؤرَخ ۲۸ میزان همان سال در زادگاه‌اش (شهر سرت)؛ پس از آن که بمباران نیروی هوایی فرانسه مقاومت وی و سایر هواداران‌اش را در هم شکست؛ از جانب شورشیان دستگیر و پس از تغذیب و شکنجه کشته شد.

هنوز شمه‌ای از اطلاعات مربوط به نقش سازمان های استخباراتی غربی، عربی و… در خصوص حمایت از شوروشیان لیبیا؛ از محرمیت بیرون نشده و با گذشت زمان این اسناد منتشر خواهد شد.

لیبیای پس از قذافی؛ فقر، ناامنی شدید، سرقت منابع زیرزمینی از جمله نفت، فروپاشی و از بین رفتن زیربناها و دو حکومت را در یک جغرافیا تجربه می‌کند و اکنون این کشور میدان جنگ نیابتی امریکا، کشورهای همسایه و منطقه شده است.